१२. एकातिर विवाह, अर्कोतिर अन्तिम बिदाइ
केही दिन पछि नै राजदरबारबाट य्वीयान्छुन् रानीको मृत्यु भएको खबर आयो । छोरीको मृत्यु भएर दुःख हुनाको साथ साथै अबदेखि राजदरबारमा आफ्नो परिवारको अभिभावक नभएको कुराले चिया माता, चिया चङ्, वाङ् फूरेन् आदि सबै त्रस्त भए । रानीको अन्त्येष्टि संस्कारका लागि चिया परिवारका मुख्य व्यक्तिहरू दिनदनै राजदरबार जान थाले ।
रानीको अन्त्येष्टि संस्कार नै पूरा भइसकेको थिएन, एक दिन पाओय्विको कोठाबाट उनको जेड हरायो । बिहान टेबुलमा राखेको जेड साँझ त्यहाँ थिएन । पहिले कसैले लुकाए होलान् भन्ने विचार गरे, तर सबैसंग सोधेर सबैतिर खोज्दा पनि नभेटिएपछि सबै जना अति चिन्तित हुन थाले । जेड हराए देखि पाओय्वि झोक्राउन थाल्यो, कसैले केही सोधे पनि नबोल्ने, टोलाएर मात्र बस्ने गर्न थाल्यो । पाओय्विको त्यो अवस्था देखेर चिया माताले त्यो जेड फेला पारेर ल्याउनेलाई ठूलो इनाम दिने घोषणा समेत गर्नु भयो । तर कसैले पनि त्यो सक्कली जेड खोजेर ल्याउन सकेनन् ।
पाओय्विको अवस्थामा सुधार नआएको देखेर चिया माताले यदि पाओय्विको विवाह गरिदिए केही सुधार आउँथ्यो कि भन्ने सोच्न थाल्नुभयो । वहाँले वाङ् फूरेन् र वाङ् सिफङ्लाई डाकेर त्यसबारे सल्लाह गर्नु भयो । यो कुरा सीरेन्लाई थाहा भएपछि उनीले वाङ् फूरेन्लाई पाओय्विले साँच्चै मन पराएको लीन् ताइय्विलाई हो, अरूसंग विवाह गरिदिंदा संकट आउन सक्ने कुरा भनिन् । वाङ् फूरेन्ले “यो चिया माताको निर्णय हो, हामी के गर्न सक्छौं ?” भन्नुभयो । वाङ् सिफङ्ले पाओय्विको विवाहको यथार्थ पाओय्वि र लीन् ताइय्वि दुईजनाबाट लुकाइराख्नु पर्ने कुरा गरिन् । पाओय्वि आफ्नो विवाह लीन् ताइय्विसंग हुने भयो भनेर खुशी भए, उनको अवस्थामा पनि देखिने गरी सुधार भयो ।
लीन् ताइय्विले पनि पहिले त पाओय्विको विवाह आफूसँगै हुन लागेको सुनेकी थिइन्, त्यसैले उनी पनि खुशी भएकी थिइन् । तर छिटै महलकी अर्की सेविकाले पाओय्विको विवाह स्य्वे पाओछाइसंग हुन लागेको कुरा लीन् ताइय्विलाई सुनाइन् । लीन् ताइय्वि निराश भइन् र आफ्नो अन्तिम घडी छिटै आउन लागेको थाहा पाई च्च्य्वीयान्लाई मकलमा आगो बालेर ल्याउन अह्राइन् । अनि खाटमै बसेर आफूले कविता लेखेका कागजहरू एक पछि अर्को गरी आगोमा जलाउँदै गइन् ।
लीन ताइय्विले यसरी आफूले कविता लेखेका कागजहरू जलाउँदै गर्दा उता पाओय्विको विवाहको संस्कार भइरहेको थियो । संस्कार सकिएपछि पाओय्विले दुलहीको मुख छोपेको रातो कपडा हटाएर हेर्दा त्यहाँ लीन् ताइय्विलाई देखेनन् । दुलहीको रूपमा स्य्वे पाओछाइलाई देख्दा तत्कालै फेरि चेतनाविहिन भई टोलाउन थाले ।
कविता लेखिएको कागज जलाउन सकिए पछि लीन् ताइय्विले च्च्य्वीयान् आफू मरे पछि आफ्नो लाश सूचउमै पुर्याइदिन अह्राइन् र त्यसको केही छिन पछि लीन् ताइय्विले अन्तिम सास लिइन् ।
पाओय्विले पाताल लोकमा गई लीन् ताइय्विलाई खोज्न गएको सपना देखे । उनले सपनामा कसैले “यो आयु नसकिएको मान्छे यहाँ कसरी आयो ?” भनेको सुन्यो र त्यसको लगत्तै पछि कसैले सानो ढुङ्गाले आफ्नो छातिमा हानेको देखेर पाओय्वि झसंग भई ब्युँझे । उनलाई लीन् ताइय्विले यो संसार छोडेर गएको थाहा भयो । भोलिपल्ट बिहानै लीन् ताइय्विको कोठामा हेर्न जाँदा उनीको लाश काठको बाकसमा राख्ने काम भइसकेको थियो । पाओय्वि त्यहीं घण्टौंसम्म रोएर बसिरह्यो ।
पाओय्विका बाबु चिया चङ् फेरि पदोन्नति भएर दक्षिणतिर कार्य भार सम्हाल्न जानुभयो । राजधानी शहरमा सरकारी कार्यहरू छिटो छरितो र स्वच्छ रूपमा हुने गर्दथ्यो । चिया चङ्ले दक्षिणमा पुगेर पनि आफ्नो अन्तर्गतका कर्मचारीहरूलाई पनि राजधानी शहरमै जस्तो गरी काम गराउन खोजे, जसले गर्दा कर्मचारीहरू भकाभक काम छोडेर जान थाले । यो देखेर चिया चङ्ले आफू चाहिं छिटो छरितो र स्वच्छ रहने, आफ्नो अन्तर्गतका कर्मचारीलाई धेरै वास्ता नगर्ने नीति अपनाए । तैपनि त्यहाँ चिया चङ्लाई मन नपराउने मानिसहरू धेरै भए ।
दक्षिणमै पदाधिकारी भएर रहँदा चिया परिवारको पुरानो पारिवारिक मित्रले आएर चिया चङ्सँग आफ्नो छोरोको विवाहका लागि साहिंली चिया थान्छुन् मागे । ती मित्रको परिवार त्यसवेला चीनको सीमावर्ती क्षेत्रमा बसिरहेको थियो । चिया चङ्ले घर फर्केको बेलामा वाङ् फूरेन्संग त्यसबारे सरसल्लाह गर्नुभयो । पाओय्विले यो कुरालाई थाहा पाए पछि चिया थान्छुन्लाई धेरै टाढा विवाह गरेर नपठाउनु होला भनेर खुबै अनुरोध गरे । कोठा फर्किसके पछि पनि पाओय्वि साहिंली बहिनी चिया थान्छुन्को विवाहको कुरालाई लिएर दुःखी भइरहेको देखेर स्य्वे पाओछाइ र सीरेन्ले पाओय्विलाई “त्यसो भए के दिदी बहिनीहरू सबै तपाईं बूढो नभएसम्म तपाईंकै साथ रहनु पर्यो ? के उनीहरूको आफ्नो जिन्दगी छैन ?” भनेर सम्झाउन खोजे । पाओय्विले “त्यस्तो भनेको होइन, खालि सबैजना यसरी छिटै बिदा भएर गए भनेर दुःखी भएको हुँ, म मरेर गए पछि मात्र गए हुन्थ्यो भनेर मात्र सोचेको हुँ” भने ।
