६. यस्तो घटना किन घट्न गयो
राजदरवारमा रानी भएर बसेकी चिया य्वीयान् छुन्ले आफै खर्च गरेर परिवारका सबै सदस्यहरूलाइ नजिकको ताउ मन्दिरमा नाटक हेर्न जाने व्यवस्था मिलाइन् । चिया माता लगायत चिया परिवारका सबैजसो खुशी भएर त्यहाँ नाटक हेर्न गए । नाटकको कार्यक्रम सकिएपछि ताउ मन्दिरका प्रमुख चाङ् थर भएका ताउ साधकले चिया मातासंग पाओय्विका लागि एक सुहाउँदो केटी भएको कुरा निकाले । त्यो कुरा सुनेर पाओय्वि र लीन् ताइय्वि दुबै उदास भए । चिया माताले भन्नुभयो, “तपाईंले भन्नु भएकी केटी पक्कै योग्य होलिन् , तर जोखना हेर्नेले पाओय्विको विवाह कम उमेरमा नगर्नू भनेर पहिले नै सावधान गराएका थिए, त्यसैले अहिले दुई चार वर्ष उनको विवाहको बारे नसोच्ने विचार गरेका छौं ।"
नाटक हेरेर फर्केपछि पाओय्वि र ताइय्वि दुबैजना खुशी थिएनन् । पाओय्विलाई लीन् ताइय्विबाहेक अरू केटीहरूको आफूसंग सम्बन्ध जोडेर कुरा गर्ने मन पर्दैनथ्यो भने, लीन् ताइय्विलाई भने पाओय्विलाई आफू मन पर्ने भए पनि त्यस्तो भन्न आँट नगर्ने, जसले जे कुरा गरे पनि सुनिराख्ने बानी देखेर रिस उठ्थ्यो । लीन् ताइय्विले आज एक चोटी पाओय्विलाई रिस उठाउने कुरा गर्ने विचार गरिन् र “आज ताउ साधकले तपाईंको लागि विवाहको प्रस्ताव ल्याए, खूब खुशी हुनु भयो होला नि” भनिन् । त्यतिकै पनि रिसाइरहेका पाओय्वि लीन् ताइय्विको कुराले अझ बढी रिसाए । त्यसदिन दुई जनाको ठूलो झगडा पर्यो, दुबैजना ठूलै आवाज निकालेर रुन पुगे । दुईजनाको मेलमिलाप नहुँदै लीन् ताइय्वि रुँदै आफ्नो कोठामा फर्किन् । भोलिपल्ट बिहान पाओय्विलाई हिजो रिसमा आफूले केही भन्न नहुने कुरा भनें कि भन्ने चिन्ता लाग्न थाल्यो र उनी आफै लीन् ताइय्विको कोठातिर लाग्यो । बाटोमा स्य्वे पाओछाइले देखेर पाओय्विलाई “क्षमा प्रार्थना गर्न जान लागेको जस्तो छ नि” भनेर व्यङ्ग्य गरेपछि पाओय्वि केही पनि नबोली लीन् ताइय्वि कहाँ पुगे । लीन् ताइय्वि कोठामा थिइन, स्य्वे पाओछाइको व्यङ्ग्यले नरमाइलो लागेकोले पाओय्वि लीन् ताइय्विको कोठामा पनि धेरै बेर बसेनन् । त्यहाँबाट पाओय्वि आफ्नी आमा वाङ् फूरेन्को कोठामा पस्यो ।
वाङ् फूरेन् खाटमा पल्टेर आँखा चिम्लेर आराम गरिरहनुभएको थियो । चीन्छ्वान् नाम गरेकी सेविका वाङ् फूरेन्को गोडा मिचिरहेकी थिइन् । चीन्छ्वान् पहिलेदेखि नै पाओय्विप्रति हुरुक्कै थिइन् । अहिले त्यहाँ पाओय्विलाई देखेर अनेक कुरा गरी जिस्किन थालिन् । पाओय्विले पनि “म आमालाई भनेर तिमीलाई मकहाँ लिएर जान्छु” भन्यो । आँखा चिम्लेर आराम गरिरहनुभएका वाङ् फूरेन्ले अकस्मात् उठेर चीन्छ्वान्लाई गालामा एक चड्कन लगाउनुभयो र “मालिकहरूलाई बिगार्ने तैं जस्ती केटी त होस् नि” भनेर गाली गर्नुभयो । पाओय्वि डराएर त्यहाँबाट भागिहाल्यो । चीन्छ्वान्लाई एक चड्कन लगाएर गाली गरेर पनि वाङ् फूरेन्को रिस मरेन । वहाँले चीन्छ्वानकी आमालाई बोलाएर उनीलाई आमाको जिम्मा लगाएर रोङ्-कुओ-फूबाट निकालेर पठाउनुभयो । चीन्छ्वान्ले आफूलाई त्यसरी निकालेर नपठाउन रोई कराई धेरै बिन्ती गरिन्, तर वाङ् फूरेन्ले उनीलाई राखिराख्न मान्दै मान्नु भएन ।
पाओय्वि आफ्नी आमाको कोठामा निस्केर बाहिर आएको केही बेरमा बेसरी पानी पर्यो । उनलाई चीन्छ्वान्को चिन्ता लागि रहेको थियो । आफ्नो कोठा अगाडि पुग्दा मूलढोका बन्द रहेछ, ढोकामा धेरै बेर ढकढकाउँदा पनि नखुलेको देखेर पाओय्विलाई रिस उठ्यो, उनले पूरा बल लगाएर फेरि ढोका ढकढकाए, एक छिनमा ढोका खुल्यो । पाओय्विले रिसाएर ढोका खोल्न आउनेलाई हेर्दै नहेरी एक लात्ती हान्यो । ढोका खोल्न आउने सीरेन् थिइन्, पाओय्विको लात्ती लागेर उनी लड्न पुगिन् । त्यो देखेर पाओय्विलाई तुरुन्तै ठूलो पछुताउ भयो, उनले सीरेन्लाई उठाउँदै माफी मागे र तुरुन्तै वैद्य डाक्न पठाए । सीरेन्लाई पाओय्विले त्यसरी हेरविचार गरेको देखेर अरू सेविकाहरूलाई ईर्ष्या समेत लाग्यो ।
भोलिपल्ट चीनको परम्परागत त्वान्ऊ चाड थियो । पाओय्वि उदास भएर बसिरहेको थियो । पाओय्विकी अर्की सेविका छीङ्वेन् पाओय्विको सेवा गर्दै थिइन् । पाओय्विको कागजको पङ्खा ल्याएर उनलाई दिन खोज्दा छीङ्वेन्ले हातबाट पङ्खा खसाल्न पुगिन् । पङ्खाको एकातिर भाँच्चियो । त्यो देखेर पाओय्विले रिसाएर “कस्ती मूर्ख केटी रहिछिन्” भनेर गाली गरे । छीङ्वेन् पनि चूप लाग्ने वाली थिइनन्, उनीले पनि ठूलै स्वरले “तपाईंलाई अहिले के भयो ? तपाईं पहिले त यस्तो हुनुहुन्थेन, हिजो सीरेन्लाई लात्ती हान्नु भयो, आज एउटा कागजको पङ्खा भाँच्चिएकोमा यस्तो रिसाउनु भयो, यहाँ त्योभन्दा बहुमूल्य कुराहरू भाँच्चिएको, फुटेको कम छ र ?” पाओय्विको रिस मरिसकेको थिएन, पाओय्वि अझै गाली गर्दै थिए, त्यसै बेला लीन् ताइय्वि त्यहाँ आइपुगिन् र सबैलाई हँसाएर शान्त बनाइदिइन् । त्यसपछि पाओय्विले छीङ्वेन्लाई “ल जति च्यात्न मन लाग्छ च्यात” भनी कागजको पङ्खाहरू ल्याइ दियो, छीङ्वेन्ले पनि दङ्ग परी ती पङ्खाहरू च्यात्न थालिन् ।
ती दिनहरूमा चिया माताका दाजुकी नातिनी श्र् सियाङ्य्वीन् रोङ्-कुओ-फू आएकी थिइन् । एक दिन उनी आफ्नी एक सेविकासँगै पाओय्विलाई भेट्न आइन् । उपवन भित्रै बाटोमा उनीले जेडको एउटा गहना भेट्टाइन् । त्यस गहनाको आकार आफूसंग भएको गहनाको आकारसँगै मिल्ने खालको थियो । श्र् सियाङ्य्वीन्लाई देखेर पाओय्विले “तिमीलाई दिन भनेर एक ताउ धर्मीसंग जेडको एउटा गहना लिएर आएको थिएँ, कता हरायो कता” भन्यो । श्र् सियाङ्य्वीन्ले त्यो जेडको गहना देखाएर “मैले बाटोमा भेट्टाएको चाहिं हो ?” भनेर देखाइन् । नभन्दै श्र् सियाङ्य्वीन्ले भेट्टाएको गहना पाओय्विले ताउ धर्मीसंग मागेर ल्याएकै चाहिँ थियो । उनीहरू कुरा गरिरहेको बेलामा एक सेवक आएर “बाजेले एक जना ठूलो मान्छे भेट्न पाओय्विलाई डाक्नु भएको छ” भन्यो । “त्यो ठूलो मान्छे भन्ने को ?” भनेर सोद्धा चिया य्वीछुन् भन्ने थाहा पाए पछि पाओय्विलाई दिक्क लाग्यो । उनलाई चिया य्वीछुन्लाई भेट्न मन थिएन तर बाबुले डाकेपछि नजाने भन्ने कुरा पनि भएन । उनको त्यस्तो मनस्थिति देखेर श्र् सियाङ्य्वीन्ले पाओय्विलाई भनिन् “दाजु, तपाईंलाई अघिपछि सरकारी सेवामा जानलाई चाहिने पुस्तक पढ्न लाग्दैन, कम्तीमा यस्ता सरकारी पदमा भएका मानिसहरूको संगत गर्नु भयो भने पनि तपाईंलाई पछि सरकारी सेवामा जान सजिलो हुन्छ... ।” श्र् सियाङ्य्वीन्को कुरा सुनेर पाओय्विलाई रिस उठिहाल्यो, उनले रिसाएर “बहिनी, तिमी यस्तो कुरा गर्ने हो भने म कहाँ नबस, अरू दिदीबहिनी कहाँ जाउ, मलाई यस्तो कुरा पटक्कै मन पर्दैन” भन्यो । पाओय्वि रिसाएको देखेर सीरेन् आत्तिएर श्र् सियाङ्य्वीन्लाई सम्झाउन थालिन्, “तपाईं वहाँसंग यस्तो कुरा गर्दै नगर्नुस्, अस्ति पाओछाइ दिदीले पनि यस्तो कुरा के थाल्नु भएको थियो, वहाँ रिसाएर कस्तो... तैपनि पाओछाइ दिदी रिसाउनु भएन, केही नभए जस्तो गरी जानु भयो । यदि लीन् बहिनी भएको भए फेरि कत्रो समस्या हुन्थ्यो होला ।” यो सुनेर पाओय्विले भन्यो, “लीन् बहिनीले त्यस्तो कुरा कहिल्यै पनि गर्दिनन्, यदि उनीले पनि त्यस्तो करा गर्ने भएकी भए म उनीबाट पहिले नै टाढा भइसकेको हुन्थें । पाओय्विले यस्तो कुरा गरिरहँदा लीन् ताइय्वि उनको कोठा बाहिर आइपुगेकी थिइन्, पाओय्विको कुरा सुनेर उनीलाई आफूले पाओय्विलाई सही रूपमा चिनेकी रहेछु भन्ने लागेर खुशी पनि लाग्यो, तर पछि गएर आफ्नो र पाओय्विको सम्बन्ध कस्तो हुने हो भनेर चिन्ता पनि लाग्यो । लीन् ताइय्वि पाओय्वि कोठा भित्र नपसी आफ्नो कोठातिर लागिन् ।
पाओय्वि मन नलागी नलागी चिया य्वीछुन्लाई भेट्न गयो । केही विशेष कुरा भएन, चिया य्वीछुन्लाई बिदा गरेर निस्कँदा केही दिन अघि त्यहाँबाट निकालिएकी सेविका चीन्छ्वानले इनारमा हाम्फालेर आत्महत्या गरेको समाचार आयो । पाओय्वि तुरुन्तै एकदम दुःखी भए, पाओय्विका बाबु चिया चङ् पनि स्तब्ध भएर सोच्न थाल्नुभयो, “चिया परिवारले कहिले पनि सेवक सेविकाहरूलाई दुःख दिने काम गरेको थिएन, किन यस्तो घटना घट्न गयो ?”
चीन्छ्वान् मरेकी कुरा सुनेर स्य्वे पाओछाइ वाङ् फूरेन्लाई सम्झाउन वहाँको कोठामा गइन् । वाङ् फूरेन् कोठामा आँसु बगाउँदै बसिरहनु भएको थियो । स्य्वे पाओछाइलाई देख्नासाथ वाङ् फूरेन्ले भन्नुभयो, “मैले उसलाई एक थप्पड के पिटेकी थिएँ, उ त इनारमा हाम्फालेर मरी… यहाँ हुँदा उ मेरी छोरी जस्तै थिई, त्यसरी मर्ली भनेर सोचेकै थिइन ।” स्य्वे पाओछाइले भनिन्, “त्यति सानो कुरामा आत्महत्या गर्ने त मूर्ख हो, अब उनीकी आमालाई अन्त्येष्टिका लागि केही खर्च दिनु भए पुगिहाल्यो नि, धेरै दुःख नमनाउनु होस् ।"
अर्को दिन सम्राट्का टाढाका नातेदार एक रजौटाको महलबाट एकजना दूत चिया चङ्लाई भेट्न आयो । अघिपछि कहिले पनि आवतजावत नभएको महलबाट दूत आएको देखेर चिया चङ्लाई अचम्म लाग्यो । दूतले चिया चङ्लाई आफ्नो मालिकको महलबाट चियाङ् थर भएका एक कलाकार हराएको हुँदा पाओय्विलाई त्यसबारे थाहा छ कि भनेर बुझ्न आएको भन्यो । चिया चङ्ले तुरुन्तै पाओय्वि डाकेर यसबारे सोध्नुभयो । पाओय्विले आनाकानी गर्दै थियो, त्यो आउने दूतले तपाईंको कम्मरमा बाँधेको रुमाल त्यहीं चियाङ् थर भएका कलाकारको हो, तपाईंलाई पक्कै उनको बारे थाहा हुनुपर्छ, भन्नुस्” भन्यो । पाओय्विले “उनले शहरको तीन कोस पूर्व घर किनेकोछु भन्थ्यो, त्यहाँ छ कि हेर्न जानुस्” भन्यो । दूतले “तपाईंले भन्नु भएको ठाँउमा भेटिए ठीकै छ, नभेटिए म फेरि आउनेछु” भनेर त्यहाँबाट गयो । त्यो समयमा चीनिया समाजमा कलाकारहरूको सामाजिक स्थान एकदम तल्लो हुने गर्दथ्यो, पाओय्विले यस्तो तल्लो वर्गहरूकासंग संगत गरेको भनेर चिया चङ्लाई एकदम रिस उठ्यो, तर त्यही बेला वहाँले पाओय्विलाई केही भन्नुभएन ।
त्यसको भोलिपल्ट चिया चङ् महल भित्र ओहोरदोहोर गरिरहनुभएको थियो । वहाँको उपपत्नीतर्फको छोरा चिया हुवान् चिच्याएर दौडेर आइरहेको थियो, चिया चङ्ले छोरोलाई हपारेर “किन त्यसरी चिच्याएर दौडेको” भनेर सोध्नुभयो । चिया हुवान्ले “पाओय्वि दाजुले चीन्छ्वान्लाई हातपात गरेकोले चीन्छ्वान् इनारमा हाम्फालेर मरिन्, उनैको लाश देखेर डराएर चिच्याएको हुँ” भन्यो । चिया चङ्लाई पाओय्विसंग साह्रै रिस उठ्यो, उनले तुरुन्तै पाओय्विलाई बोलाउन मान्छे पठाउनुभयो । आफ्ना बाबु बेसरी रिसाइरहेका छन् भन्ने बुझेका पाओय्विलाई बाबुले आफूलाई बोलाउन मान्छे पठाएको देखेपछि अनिष्टको आभास भइहाल्यो र बाटोमा भेटे जतिलाई आफूलाई बाबुले कुट्न लागेको कुरा चिया मातालाई बताउन भन्दै गए ।
चिया चङ्ले पाओय्विलाई एउटा एकान्तको कोठामा लगेर “तँ जस्तोले आफ्नो मात्र विनाश गर्ने होइन, पूरै वंशकै विनाश गर्ने छस्” भन्दै बेसरी चुट्न लाग्नुभयो । पाओय्विले कुटाइ खाएको थाहा पाउना साथ वाङ् फूरेन् त्यहाँ पुगेर आफ्ना श्रीमान्लाई पाओय्विलाई क्षमा गर्न रोएर बिन्ती गर्न थाल्नुभयो । चिया चङ्को रिस मरेको थिएन, उनी अझै कुट्ने तयारी गर्दै हुनुहुन्थ्यो, त्यसैबेला पाओय्विलाई बचाउन चिया माता त्यहाँ आइपुग्नु भयो । चिया माताले चिया चङ्लाई हपारेर त्यहाँबाट निकाल्नु भयो र “पाओय्विलाई लिएर नान्चीङ् शहरमा बस्न जान्छु” भन्नु भयो । चिया माता रिसाउनु भएको देखेर चिया चङ्ले घुँडा टेकेर क्षमा माग्नुभयो र अबदेखि पाओय्विलाई नकुट्ने प्रतिज्ञा पनि गर्नुभयो ।
पाओय्विलाई बोकेर उनैको कोठामा लगी उपचार सुरु गरियो । पाओय्विलाई हेर्न सबै दिदी बहिनीहरू आए, उनको अवस्था देखेर दिदी बहिनीहरूले दुःखी भएर आँसु झारे । स्य्वे पाओछाइले भनिन्, “त्यहीं बेला हाम्रो कुरा सुनेको भए यस्तो दिन आउँदैनथ्यो … ।” पाओय्विले त्यो सुनेर टाउको अर्को तिर फर्कायो । अरू दिदी बहिनीहरू गइसकेपछि लीन् ताइय्वि त्यहाँ आइन् । पाओय्विको अवस्था देखेर लीन् ताइय्विले आँसु झार्दै भनिन्, “मेरो संगतमा परेर, मेरो कुरा सुनेर तपाईंलाई यत्रो दुःख भयो, अब तपाईं मेरो कुरा सुन्न छोडेर अरूहरूकै कुरा सुन्नु होस् । पाओय्विले आफूलाई खासै नदुखेको, “अरूको सहानुभूति पाउनका लागि मात्र धेरै दुखेजस्तो अभिनय गरेको हुँ” भने ।
पाओय्विको चोट निको हुन धेरै समय लाग्यो । चोट निको नहुँदासम्म पाओय्वि आफ्नै कोठामा आराम गरी बसे, दिदी बहिनीहरू उनलाई हेर्न दिनदिनै आउँथे । दिदी बहिनीहरूसंग हाँस्दै खेल्दै बस्दा पाओय्वि धेरै खुशी देखिन्थ्यो । यसरी दिदी बहिनीहरू दिनदिनै आउने गरेपछि पाओय्विले केही पनि गर्न नपाउने हुँदा एक दिन पाओय्विकी सेविका सीरेन्ले वाङ् फूरेन्कहाँ गई पाओय्विलाई उपवनको कोठाबाट बाहिर अरू कतै सार्नु पर्ने कुरा सुनाइन् । आफ्ना छोराका लागि सोचेर भनेको हुँदा वाङ् फूरेन् सीरेन्संग धेरै खुशी हुनुभयो र उनीलाई प्रत्येक महिना दिने गरेको खर्च पनि बढाइ दिनुभयो । केही दिनमा पाओय्विको कोठा उपवन बाहिर सार्ने काम गरियो, अब पाओय्वि दिदीबहिनीहरूबाट केही टाढा हुने भए ।
